dinsdag 5 oktober 2010

Fietsen: beter van niet

Klimmen gaat goed
Het ging sinds het vroege voorjaar heel goed met mijn enkel. Goed in de zin dat ik relatief weinig pijn had. Mijn fysiotherapeut vraagt soms welk cijfer ik mijn enkel geef en ik geef het al een tijdje een '8 '. Na de zomer, toen ik drie weken geklommen had met weinig enkelklachten en ik ook een week lang een herdershond te logeren had, dacht ik: "Als het nou zo goed gaat, misschien kan ik dan wel weer gaan fietsen naar mijn werk. Misschien zijn de pezen rond mijn enkel wel weer sterk genoeg om dit aan te kunnen."

Fietsen?
Ik ben ongeveer 3 weken lang bijna dagelijks naar mijn werk gefietst en weer terug. Dat is 10 km. enkele reis. Niet veel, maar naast mijn werk blijkt het toch te belastend te zijn. Ik heb sinds de eerste dag fietsen pijn. Eerst dacht ik nog dat het van de verhuizing binnen school was (ben van een lokaal boven in het gebouw naar een lokaal beneden in het gebouw gegaan). Pieter was sceptischer en wees me erop dat ik al eerder had proberen te fietsen en dat dat toen ook niet goed ging. Hmm, vergeten (of verdrongen?).

Toeclip?
Afgelopen week met de fysiotherapeut gepraat en gekeken naar manieren om het fietsen lichter te maken. De beweging van het gewricht wordt bij fietsen na een tijdje pijnlijk. Daarom zou ik met mijn D-schoenen kunnen gaan fietsen. Of misschien dat een toeclip het fietsen minder belastend maakt. Met zo'n ding schijn je je voet in een hoek van 90 graden te moeten houden om goed te kunnen fietsen. En dat voorkomt dus dat ik het gewricht te veel belast.
Ik ga nu in ieder geval een toeclip op het linker-pedaal zetten en verder maar weer suf met de auto op en neer naar mijn werk. Fietsen bewaar ik voor ritjes binnen Zeist of bij Pieter in de buurt en voor als er een hond komt logeren. Als ik maar soms fiets, valt de pijn wel mee en misschien dat een toeclip dan de pijn kan helpen voorkomen. 


Acceptatie
Waarschijnlijk ging het dus zo goed met mijn enkel omdat ik nauwelijks meer fietste. Ik blijf het lastig vinden om me neer te leggen bij mijn beperkingen. Ik heb nu wel één voordeel van een artrodese (het vastzetten van de enkel) ontdekt: als de enkel vastgeschroefd is, zal ik weer naar hartenlust kunnen fietsen!

dinsdag 1 juni 2010

Reddingsoefening in rots door brandweer

Afgelopen weekend ben ik met Pieter en Dirkjan naar Freyr geweest. Terwijl wij aan het klimmen waren, waren brandweermannen bezig met een reddingsoefening.
Ik ben bij mijn eigen klimongeluk in Freyr destijds door Pieter naar beneden gelaten en Belgische klimmers hebben mij
uit het touw gehaald en mijn gordel en schoenen uitgedaan. Daarna ben ik door reddingwerkers op een brancard naar de Maas gedragen om vanaf daar met een bootje naar de overkant te varen en verder te gaan met een ambulance.
Deze mannen oefenden een redding waarbij ze iemand uit de rots moesten halen met een brancard. Zodra het slachtoffer beneden aan de rots was, sjouwden
ze de brancard, gesteund door een takelsysteem naar boven.... Het was ontzettend zwaar, te horen aan de zuchten en het gemopper van de mannen. En op een gegeven moment viel het slachtoffer ook nog met zijn brancard en al om... Ik had destijds een spuitje met morfine gehad, en voelde dus erg weinig. Ik heb ook niet meegekregen dat het er zo rommelig aan toe ging. Volgens Pieter hadden de reddingwerkers die mij over een hobbelig pad naar beneden moesten dragen het ook niet makkelijk en verliep het ook niet vloeiend. Maar door de morfine (en de shock) heb ik daar niets van meegekregen. Bij de reddingsoefening die ik hier zag, kreeg ik het idee dat ze misschien wel met opzet zo klunzig deden. Bij wijze van waarschuwing aan de aanwezige klimmers: "O wee als je hier een ongeluk krijgt, dan staat dit je te wachten..."

donderdag 6 mei 2010

Naar Freyr om te 'rouwen'

Op Bevrijdingsdag ben ik met Pieter naar Freyr gegaan. We hebben er niet geklommen, maar we zijn naar de plek gegaan waar ik ben gevallen. Ik hoop dat dit bezoek me helpt om het verdriet te verwerken dat ik heb om mijn verloren enkel. Ik ben geneigd om over verdriet heen te stappen en maar vooral dóór te gaan. 

Frustraties
Maar laten we wel wezen: in het geval van zo'n enkel is er niets positiefs te melden: ik kan niet meer wandelen zonder hulpmiddelen; ik ben gaan autorijden omdat ik dan veel momenten van pijn voorkóm; ik kan niet rennen; ik kan niet meer dansen; ik kan niet zonder meer naar een concert of tentoonstelling (lang staan); ik heb vaak pijn; de pijn houdt me soms wakker; ik kan niet meer zonder pijn zwemmen; ik kan niet meer met zware boodschappentassen sjouwen; rotsklimmen kan ik alleen 'onder voorwaarden' met de hulp van anderen; werken gaat ook niet zonder meer; enzovoort enzovoort.
Ik relativeerde dit altijd door te denken dat ik er goed van af ben gekomen. Ik ben ten slotte ook op mijn hoofd terecht gekomen. Maar relativeren helpt niet om het verdriet weg te nemen. Ik ben een goed functionerende enkel kwijt en dat zal er in de toekomst niet beter op worden. Tijd om toch onder ogen te zien wat ik mis en waar ik van baal.  

Het ongeluk
Iedere keer als ik daar kom en het pad opstap naar de rotsen, overvalt me een soort duizeligheid en krijg ik buikpijn. Ik kan er niet zijn zonder me fysiek beroerd te voelen.
Het was raar om bij 'de plek des onheils' te zijn. Ik heb geluncht op de plek waar ik eerste hulp heb gekregen van andere klimmers en de Bergredding. Pieter en ik hebben foto's gemaakt van de route waarin ik ben gevallen en we hebben besproken hoe ik nou precies ben gevallen. In mijn gedachten had de route weinig obstakels. Nu zag ik dat er veel randjes waren waar ik met mijn enkel tegen aan geklapt kan zijn. Het lijkt erop dat ik een korte pendel heb gemaakt naar links en met mijn enkel op een richel terecht ben gekomen. Daarna ben ik gekanteld met mijn hoofd tegen de wand.

Nog meer frustraties
Toen we uitgekeken waren, zijn we verder gelopen richting Dinant. In plaats van het steile bospad omhoog te nemen, zijn we beneden langs de Maas richting Dinant gelopen. Dat zou voor mij wel eens makkelijker kunnen zijn. Dan konden we namelijk over de weg bovenlangs terug. Nou nee dus. Het duurde eindeloos lang (voor mij dan) en op een gegeven moment stelde Pieter voor om de auto te gaan halen en dat ik dan zou wachten. Mijn eerste reactie was "Nee, hoor, het gaat wel, ik vind het alleen niet leuk". Maar na de zoveelste bocht, pijn in mijn schouders en handen van het op krukken lopen, heb ik toch maar toegegeven. Samen met Harm (logeerhond) heb ik gewacht tot Pieter ons kwam ophalen. G..., wat baal ik ervan dat ik dat soort korte stukjes niet meer kan lopen en dat een ander me moet helpen.
Misschien was dit nog wel het moeilijkste deel van de dag. Ik heb er een ontzettende hekel aan om om hulp te vragen en te erkennen dat ik iets niet meer kan. 

dinsdag 20 april 2010

Wanderfreunde

Loophulpmiddelen
Ik word al een aardige expert in de verschillende soorten loophulpmiddelen die er zijn. Ik had al twee paar krukken en een wandelstok. Nu heb ik onlangs een paar "Wanderfreunde" gekocht (zie foto). De wandelstok gebruik ik als ik maar hele korte stukjes hoef te lopen. De gewone krukken gebruik ik met name op school als ik met de kinderen naar zwemmen, gym of zoiets moet.

Opvouwbare krukken
Deze krukken gebruik ik als ik ga klimmen. We moeten regelmatig een lastig pad op naar de rots en de krukken voorkomen dat ik veel pijn in mijn enkel krijg. De krukken zijn opvouwbaar, zodat ik ze in mijn rugzak kan proppen als ik meerdere touwlengtes kan klimmen. Als je meerdere touwlengtes klimt, kun je niet altijd abseilen (i.v.m. steenslag of omdat er veel andere klimmers volgen in de route). Soms moet je daarom weer afklauteren of is er een paadje naar beneden. Daarbij gebruik ik dan deze krukken. Helaas zijn deze opvouwbare krukken toch nog wel groot en dat betekent dat ik ook een tamelijk grote rugzak mee moet nemen. En dat klimt niet handig. Soms moet je door hele smalle 'schoorsteentjes' heen en dan blijf ik wel eens 'steken'. 

Wanderfreunde
Maar goed, sinds kort heb ik een nieuw paar 'krukken'. Pieter heeft ze gezien bij een collega die ook problemen heeft met lopen. Het zijn eigenlijk gewone wandelstokken, maar voor mij zijn ze eigenlijk ook prima. Ze hebben de hilarische naam "Wanderfreunde". Ik kan ze heel klein maken - het zijn namelijk 'telescoopstokken'. Iedere stok kan maximaal 100 kilo dragen, dus sterk genoeg. Ik kan ze in een klein rugzakje doen, zodat ik niet meer blijf vastzitten in lastige passages. En ze wegen niets! Het enige nadeel is dat ik mijn enkel niet volledig kan ontlasten. Omdat ze geen 'manchetten' hebben kan ik er niet in 'hangen'. Ik heb ze nu één weekend gebruikt en ze zijn me heel goed bevallen!

maandag 19 april 2010

Verdriet om mijn enkel

Nerveus in Freyr
Ik ben sinds mijn val niet meer vaak in Freyr geweest om te klimmen. Iedere keer dat ik er kom ben ik nerveus en gespannen. Vorige week ben ik met Johan en Pieter gegaan en ik had er veel zin in. Maar het viel erg tegen. Ik werd al snel heel erg nerveus en begon me ontzettend stroef te bewegen. 

Ontmoeting met 'ooggetuigen'
Ik kwam ook nog twee mensen tegen die destijds bij het ongeluk aanwezig waren. Eén van hen heeft de bergredding gebeld en zijn vriendin heeft mijn been gezet. De andere had het alleen maar zien gebeuren. Beiden waren verbaasd over de trage redding en ze vonden dat er maar geprutst werd. Ook vertelde één van hen dat de klimster die mijn been spalkte, een reprimande heeft gekregen van de ambulance-arts. Terwijl ze volgens mij alleen maar heeft willen voorkomen dat de doorbloeding stopte. Hun verhaal maakte me ook niet veel vrolijker en er kwam een flinke golf verdriet omhoog. Uiteindelijk heb ik de eerste dag nauwelijks geklommen, maar vooral gespeeld met wat honden die er rond liepen. De tweede dag ging het al beter en heb ik toch nog wat leuke routes kunnen klimmen.

Tegenvaller
Ik was echt verbaasd over mijn verdriet. Ik dacht dat ik het wel achter me had gelaten.  Misschien heeft het toch te maken met dat ik sinds december/januari weet dat mijn enkel nu echt 'uit ontwikkeld' is en het nu een kwestie is van tijd. Tijd waarin ik voorzichtig moet zijn met belasting in de hoop dat ik met deze slechte enkel zo lang als mogelijk kan doen. Op een gegeven moment zal de pijn zo erg worden dat ik waarschijnlijk niets liever wil dan mijn enkel te laten vastzetten. Maar dat is nu nog geen optie voor mij. Tot december had ik nog hoop op wat verbetering. Die hoop heb ik nu niet meer. De enige hoop die ik heb, is dat ik nog lang met deze enkel kan doen. Het besef dat mijn enkel vanaf nu alleen nog maar achteruit kan gaan en op termijn zal worden vastgezet, zorgt er blijkbaar voor dat het verdriet nu naar boven kan komen.

De route zit in de versnijding
'Rouwen'?
Binnenkort ga ik een keer naar Freyr. Niet om te klimmen, maar gewoon om er te zijn. Ik wil de plek zien waar ik ben gevallen (heb ik sindsdien niet meer gezien). Hopelijk helpt
het me om mijn frustraties te verwerken. Ik baal om wat ik niet meer kan, maar ik vind ook dat ik niet mag zeuren: ik heb geen ander letsel, ik ben gezond, ik kan weer best veel, dus genoeg getreurd, klaar, verder gaan. Maar kennelijk moet ik ook iets doen met het verdriet.

woensdag 10 maart 2010

Pijn

Hoe ga je om met pijn? Soms heb ik pijn in het gewricht en dan helpt het om niet of veel minder te bewegen. Ik heb nu sinds relatief lange tijd geen gewrichtspijn, dus dat is prettig. Ik gebruik een of ander vreemd middel (glucosamine) en dat schijnt de 'veerkracht' van het kraakbeen te bevorderen. Ik heb niet al het kraakbeen meer, maar dat wat er zit, lijkt er baat bij te hebben. De pijn die ik nu vaak heb, is pijn in de pezen van mijn voet en enkel. Dat gaat soms alleen maar weg met ontstekingremmers/pijnstillers. Die wil ik echter niet te veel gebruiken, omdat ik dan niets meer voel en dus ook niet weet of ik stiekem niet te veel doe. Dat doe ik dan ook alleen maar in de nacht - dan slaap ik ook beter (met zere pezen, ga ik veel woelen om de onrust in mijn onderbeen weg te krijgen).
In de toekomst zal het ook wel vaker nodig zijn, tot het moment waarop de enkel vastgezet gaat worden. Waarom wordt er bij een verbrijzelde enkel nou niet een gebruiksaanwijzing geleverd...

woensdag 13 januari 2010

Bezoek aan een orthopedisch chirurg

De scan
Maandag ben ik bij de orthopeed geweest om de ct-scan te bespreken die vorige week is gemaakt. Enkele beelden van mijn enkel staan hiernaast. Uit de scan blijkt dat mijn enkel in zeer slechte staat is. Er zitten grote oneffenheden ('gaten') in het gewricht. De chirurg merkte ook op dat hij nu ook niet meer kon zeggen of de eerste operatie wel beter had kunnen gaan. Nog steeds is te zien dat de breuk bijzonder gecompliceerd was en altijd ernstige gevolgen zou hebben. (Vraag blijft waarom er geen orthopeed bij is geroepen).
 

Artrodese
Het enige wat deze chirurg kan doen, is 'vastzetten' (artrodese). Een enkelprothese gaat erg kort mee en is volgens hem niet geschikt voor intensief gebruik. En aangezien ik niet van plan ben om stil te gaan zitten, is dat misschien wel nooit een optie.
Vastzetten betekent dat ik mijn enkel niet meer kan bewegen en dat ik daardoor in ieder geval geen pijn meer zal hebben. Omdat de enkel in een bepaalde positie wordt vastgezet, zal ik (al dan niet met speciale zolen of schoenen) kunnen lopen zonder stok of krukken. Nadeel is wel dat ik sneller slijtage zal oplopen in mijn voorvoet.

En nu?
De foto's zagen er echt belabberd uit en het was weer flink slikken. Hoop op verbetering is er niet en dat is toch een heel ander beeld dan waar ik me nu mee staande hield. Ik ben hier erg verdrietig over.
Tegelijkertijd ben ik blij dat ik nu precies weet hoe het er uit ziet en hoe het er voor staat.
Ook ben ik blij dat ik niet meer onzeker hoef te zijn over welke bewegingen nu voor versnelde slijtage zorgen. De chirurg is van mening dat het niet veel uitmaakt wat ik doe in het dagelijks leven: slechter kan eigenlijk niet. Ik blijf wel voorzichtig doen met mijn enkel, maar het is dus niet zo dat klimmen en mijn werk mijn enkel erg veel kwaad doen. Volgens de chirurg is pijn de grens; daar hou ik me al vrij lang aan, dus daar ben ik al aan gewend.
Verder heeft de chirurg gezegd dat ik moet proberen om zo lang mo
gelijk met deze enkel te doen. Mochten de pijnklachten te erg worden, dan kan ik terug komen om hem vast te laten zetten. Als de enkel blijft zoals hij nu is, hou ik het nog erg lang vol, maar ja, daar heb ik natuurlijk geen zicht op.